Οπλίζοντας το πνεύμα

Ας δούμε λίγο τη χρήση των όπλων στο Αϊκίντο και πώς αυτή μας βοηθάει στην εκπαίδευσή μας.

Είναι προφανές ότι η χρήση των όπλων σε οποιαδήποτε πολεμική τέχνη βασίζεται στην πολεμική εφαρμογή τους. Η προέλευση των όπλων και ο τύπος της χρήσης, βέβαια, μπορεί να διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό.

Τα όπλα στο παρελθόν

Στην Αρχαία Ελλάδα τα βασικά όπλα (η ασπίδα, το ξίφος και το δόρυ) ήταν ιδιοκτησία των πολιτών μίας πόλης κράτους, οι οποίοι έκαναν συχνά ομαδικές εκπαιδεύσεις ώστε να μπορούν να τα χρησιμοποιούν αποτελεσματικά για να υπερασπιστούν την πόλη τους από εισβολείς.

Αντίστοιχα, άλλα όπλα σε άλλους πολιτισμούς έχουν προέλευση είτε από την ανάγκη των ανθρώπων να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους (π.χ. το kama, το οποίο ήταν η άκρη του δρεπανιού που χρησιμοποιούσαν οι αγρότες) είτε είχαν βασικά πολεμική χρήση (όπως τα σφυριά και οι σιδερένιες μπάλες των ιπποτών του Μεσαίωνα ή τα σπαθιά των σαμουράι).

Τα όπλα σήμερα

Στη σύγχρονη εποχή η χρήση όπλων κατά τη μάχη σώμα με σώμα φαίνεται μάλλον παρωχημένη. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν κυκλοφορεί καθημερινά με όπλα όπως ένα σπαθί ή ένα ραβδί ή ένα τόξο στην κατοχή του (εκτός αν πρόκειται για αθλητή αντιστοίχου αθλήματος), οπότε είναι μάλλον απίθανο να δεχτεί κιόλας κάποιος επίθεση ή να έχει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο όπλο. Εξαίρεση αποτελεί, πέρα από τα πυροβόλα όπλα, το μαχαίρι, αλλά το μαχαίρι αξίζει ένα άρθρο από μόνο του, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα του. Επομένως, ποιος ο λόγος για την προπόνηση με όπλα σε μία πολεμική τέχνη;

Συγκεκριμένα για το Αϊκίντο και τις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες, με την έλευση της περιόδου Edo (1603-1868) και της σχετικής ηρεμίας που τη χαρακτήρισε, όσον αφορά τις πολεμικές συγκρούσεις, ο χαρακτήρας χρήσης των όπλων άλλαξε σε μεγάλο βαθμό. Η χρήση των όπλων σταμάτησε να είναι αυστηρά με γνώμονα το θάνατο του αντιπάλου (καθώς οι μονομαχίες απαγορεύτηκαν κατά την περίοδο αυτή), με συνέπεια η εκπαίδευση στα όπλα να αλλάξει χαρακτήρα, ενώ οι πολεμιστές είχαν την ευκαιρία να δουν το όπλο σαν κάτι παραπάνω από ένα θανατηφόρο εργαλείο.

Τακτικές όπλων...

Η χρήση των όπλων σε μαχητική κατάσταση χαρακτηρίζεται από ορισμένα στοιχεία τακτικής. Η χρήση όπλου αλλάζει την αποτελεσματική εμβέλεια του μαχητή, καθώς πλέον ο τελευταίος μπορεί να επιφέρει χτυπήματα σε μεγαλύτερη απόσταση. Αντίστοιχα, η χρήση του όπλου σε πολύ κοντινές αποστάσεις (σώμα με σώμα) είναι δύσκολη και επιφέρει μειονεκτήματα στο μαχητή, καθώς προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο του όπλου είναι αναγκασμένος να περιορίσει το εύρος των κινήσεών του, αφού τα χέρια του δεσμεύονται από το όπλο. Πέρα από τη μαχητική πτυχή, η διευρυμένη αυτή απόσταση όμως επηρεάζει και την πνευματική κατάσταση του πολεμιστή. Ο οπλισμένος πολεμιστής είναι μεν πιο επικίνδυνος, αλλά έχει και περισσότερες επιλογές όσον αφορά τη μάχη. Επίσης, έχει και περισσότερο χρόνο να αντιδράσει και χρειάζεται και πιο πολύ χώρο για να κινηθεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι η χρήση του όπλου εκ των πραγμάτων διευρύνει και την αντίληψη του χώρου και της απόστασης που έχει ο πολεμιστής - μπορεί να αντιληφθεί καλύτερα πότε κινδυνεύει και πότε όχι, πότε ένα χτύπημα είναι στον στόχο και πότε είναι εκτός εμβέλειας.

... για να μάθει το σώμα

Επιπλέον, η αποτελεσματική χρήση του όπλου αλλάζει και τη χρήση του σώματος. Για να χρησιμοποιηθεί ένα όπλο αποτελεσματικά, θα πρέπει το σώμα πρώτα να χρησιμοποιηθεί σωστά, δηλαδή να κινηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε ολόκληρη η μάζα του σώματος υποστηρίζει και οδηγεί την κίνηση του όπλου. Διαφορετικά, το όπλο κινείται από τα άκρα μόνο και δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά εκτός αν ο χρήστης είναι εξαιρετικά δυνατός και το όπλο εξαιρετικά ελαφρύ. Επομένως, η χρήση του όπλου απαιτεί και καλύτερη τεχνική, καθώς ο πολεμιστής δε χειρίζεται πλέον μόνο το σώμα του, αλλά και ένα αντικείμενο με μη-αμελητέα μάζα, η χρήση του οποίου αλλάζει τη μηχανική του σώματος.

Όπλο: Οποιοδήποτε αντικείμενο απαιτεί δεξιότητα για τη χρήση του

Σε ένα πιο πνευματικό επίπεδο, η χρήση οποιουδήποτε αντικειμένου από έναν άνθρωπο απαιτεί μία διευρυμένη αντίληψη του σώματός του και την «ένωσή» του με το αντικείμενο που χειρίζεται. Συχνά, οι πιο πεπειραμένοι θα πουν ότι πρέπει να γίνεις «ένα» με το αντικείμενο που χειρίζεσαι, ή αντίστοιχα το αντικείμενο να γίνει «προέκταση του εαυτού σου». Αυτό ισχύει σε αθλήματα και ασχολίες όπως το τένις (ρακέτα), το wind-surfing (η σανίδα με το πανί), η οδήγηση αυτοκινήτου ή μοτοσυκλέτας και πάρα πολλά άλλα.

Η διευρυμένη αντίληψη του ατόμου, της εμβέλειάς του, της απόστασης αλλά και η ακρίβεια στην τεχνική που χαρακτηρίζουν τη συστηματική χρήση ενός αντικειμένου για οποιοδήποτε λόγο, είτε είναι ένα εργαλείο, είτε αθλητικός εξοπλισμός, είτε ένα όπλο στις πολεμικές τέχνες, είναι τα βασικά πλεονεκτήματα και οι λόγοι για τους οποίους εξακολουθούμε και προπονούμαστε με όπλα στη σύγχρονη εποχή.

Με Πολεμικούς Χαιρετισμούς,

Άγγελος Σκέμπρης

© Copyright 2023 Evolution Dojo. All rights reserved.